Verantwoordelijk voor burnout

Ooit werd een werkgever veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van € 80.000 aan een werkneemster vanwege burnout. Een veel te hoge werkdruk, te veel overwerken en zelfs het naar haar huis sturen van werk nadat de werkneemster door de burnout ziek thuis was, waren onder meer de overwegingen om de eis tot schadevergoeding toe te kennen. De werkgever werd verantwoordelijk gehouden voor de burnout van de werkneemster. Een intrigerende uitspraak, die vragen en discussie naar boven bracht.

Iedere werkgever dient verantwoordelijkheid voor de zorg voor zijn personeel te dragen. Als werkgever schep je namelijk de arbeidsomstandigheden voor je werknemers. Een werkgever kan (en moet) op deze verantwoordelijkheid worden aangesproken. De arbeidsomstandigheden dienen dusdanig te zijn dat werknemers in ieder geval op een veilige wijze (een wijze waarbij geen psychisch of lichamelijk letsel ontstaat) zijn functie kan vervullen.

Die verantwoordelijkheid van de werkgever ontslaat de werknemer echter niet van zijn/haar verantwoordelijkheid voor zijn/haar eigen gezondheid. Stel dat je over een zebrapad een weg oversteekt. Ieder mens zal dan toch even kijken of er geen auto aankomt. Natuurlijk sta je in je recht als je aangereden wordt, maar vanuit een primair overlevingsmechanisme, kijkt bijna iedereen toch even om zich heen, en steekt pas over als het duidelijk is dat het aankomende verkeer gaat stoppen.

Dat de werkneemster nu een leuk sommetje van € 80.000 op de bank heeft staan, verandert niets aan het feit dat zij nu burnout is. Een moeilijk proces om doorheen te komen, langzaam weer opkrabbelen en uiteindelijk misschien wel 1 of meerdere jaren van haar leven kwijt, waarin met veel energie, passie en vitaliteit zoveel leuks had kunnen gebeuren. Is dat € 80.000 waard?

De casus waarin het proces gevoerd werd, was een duidelijk geval, waarin de oorzaak helder was. In de meeste andere gevallen ligt die oorzaak een stuk ingewikkelder. De oorzaak van een burnout ligt in het overgrote deel niet alleen bij het werk, maar in een combinatie van werk en privé-factoren. Dit wordt veroorzaakt door het onvermogen dat wij bezitten om met sommige situaties om te gaan. Dit onvermogen kan zich in een specifieke werksituatie uitten, maar zal zich meestal in het totale leven van iemand uitten.

Een ander had in het voorliggende geval misschien na een aantal keren overgewerkt te hebben, gewoon gestopt om weer energie en kracht op te doen. Als er naar die persoon werk was gestuurd terwijl hij/zij ziek was, was het werk waarschijnlijk gewoon onder het bed verdwenen of met de post weer teruggestuurd.

De werkneemster in dit geval heeft een druk ervaren (waarschijnlijk niet alleen door de feitelijkheid van het werk maar ook een sociale druk, betrokkenheid bij de problemen van de organisatie om het gat op te vullen, etc.) waardoor zij over haar eigen grens is heen gegaan. Een grens waarvan het lichaam op dat moment zegt "tot hier en niet verder".

De uitspraak van de rechter leert ons dat we een werkgever op zijn verantwoordelijkheid kunnen aanspreken. De volgende stap is nu dat we ook onszelf op onze verantwoordelijkheid leren aanspreken.