Je leven vorm geven

Er zijn verschillende niveaus van werken aan jezelf. Zo kun je op vele manieren leren omgaan met het leven zoals zich dat aandient. Uitgangspunt daarbij is dat het leven zich aandient. Er gebeuren nu eenmaal dingen. Mensen om je heen doen nou eenmaal van alles en nog wat. Je kunt je daar lang en heftig tegen verzetten, maar uiteindelijk valt daar niets tegen te doen. Je kan er hard van wegrennen, andere situaties opzoeken, maar nog steeds blijft het leven zich aandienen. Ook in die nieuwe situatie.

Als je dat accepteert, niet meer op zoek gaat naar het veranderen van het leven of de mensen om je heen wordt je eigenaar van datgene wat het leven met je doet en kun je gaan onderzoeken hoe je daar in staat. Of dat klopt. Kijken naar hoe je daar misschien op een andere manier mee om kunt gaan. Jezelf laten leiden door de boosheid, het verdriet, het geluk en de liefde die het leven bij je oproept. Niet door die gevoelens klakkeloos te volgen maar door daar intelligent mee om te gaan.

Vaak schrijf ik artikelen die over dat onderwerp gaan. Vanochtend stond ik de was weg te strijken en realiseerde ik mij dat. Tegelijkertijd realiseerde ik me ook dat ik met mijn cliënten ook op een ander niveau werk. Werken aan de vormgeving van het leven. Werken aan de inrichting van het leven. Inrichting van je privé-omstandigheden, werk, relaties, etc. Zeg maar gewoon het veranderen van het leven. Dat is dus eigenlijk heel paradoxaal. Aan de ene kant zeggen dat het gaat om het omgaan met het leven zoals zich dat aandient en aan de andere kant de vorm en inrichting van het leven veranderen. Toch is dat niet zo paradoxaal als het op het eerste gezicht lijkt. Naast het feit dat het leven zich nu eenmaal aandient is er gewoon ook een deel van het leven dat we zelf vorm geven. Zoeken we nu eenmaal onze partner uit. Zoeken we een bepaalde werkkring uit. Geven we invulling aan onze vrije tijd.
Interessant is dan ook hoe die twee gebieden elkaar beïnvloeden. Iedereen kan zich waarschijnlijk wel een situatie voor de geest halen waarbij hij/zij op basis van hoe het leven zich aandiende een wijziging in de vorm van het leven heeft aangebracht. Zo zou je je kunnen voorstellen dat je aan de invulling (vormgeving) van een vriendschap een wijziging hebt aangebracht naar aanleiding van een gebeurtenis. Misschien omdat je teleurgesteld was. Of omdat je verliefd werd. Daar diende het leven zich aan en heb je naar aanleiding daarvan een wijzing in de vorm aangebracht.

De grote vraag daarbij is of je gereageerd hebt of dat je daarin geregeerd hebt.

Stel nou eens dat je ruzie kreeg met een goede vriend. En omdat je boos was heb je gezegd dat je hem nooit meer wilt zien. Het resultaat is dat de vriendschap ten einde is. De vorm is veranderd (geen vriendschap meer) op basis van hoe het leven zich aandiende (en daar werd je boos over, ontstond ruzie door). Dat is reageren op hoe het leven zich aandient. Nu is dit een duidelijk voorbeeld, maar meestal zijn de dingen waarin we reageren veel minder duidelijk en de aanpassingen die we maken veel subtieler. Stel dat je in diezelfde vriendschap bijvoorbeeld iets vertelde aan je vriend maar hij niet zo reageerde als jij verwachte. Je wordt daardoor gekwetst. Als je dat volgt zul je jezelf misschien iets minder geven in die vriendschap. Net een klein beter minder van jezelf laten zien. Ook dat is reageren op basis van hoe het leven zich aandiende. Met zulke subtiele voorbeelden zit iedere dag vol. Kijk maar eens naar je werk. De ervaringen die je daar op doet en hoe je je eigenlijk bijna automatisch op basis van die ervaringen aanpast. Ook dat is reageren.
Het verschil tussen reageren en regeren is bewustzijn. Bewustzijn van alle aspecten die in een dergelijke situatie meespelen. In je vriendschap bijvoorbeeld niet alleen je boosheid of gekwetstheid van het moment zien maar ook de vriendschap die er nog altijd aan ten grondslag ligt dat je zo boos of gekwetst kunt worden. En dan bepalen wat jij wilt. Wat voor jou wijsheid is. Niet alleen op basis van datgene waarmee het leven zich op dat moment aandient, maar ook op basis van alle andere factoren die daarin een rol spelen.
Regeren is niet altijd even makkelijk. Kijk maar eens naar je werk waar van alles en nog wat gebeurt. Als je gaat regeren zou het zo maar kunnen dat er hele wezenlijke dingen anders moeten. Dat je ergens voor moet gaan staan dat misschien wel een onmogelijke taak lijkt.

Reageren wordt ons als het ware met de paplepel ingegoten. Onze ouders straften ons en beloonden ons voor de dingen die we deden. Op basis daarvan hebben we geleerd om te reageren. Niet op basis van de dingen die we deden, wat onze rol daarin was, de beslissingen die we hebben genomen, wat dat met ons deed, etc. maar gewoon door te reageren op de straf of de beloning die we kregen. Door ons daar op af te stemmen. Op basis daarvan leerden we wat goed en fout was. En in ons leven van alledag speelt dat mechanisme nog steeds een rol. Zo zou je naar regeren ook kunnen kijken als volwassen worden. Op een volwassen manier omgaan met hoe het leven zich aandient en de beslissingen die we naar aanleiding daarvan nemen over de vorm en inrichting van ons leven.

Dit volwassen worden is dan ook de basis van het werken aan omgaan met hoe het leven zich aandient om vervolgens je leven naar aanleiding daarvan vorm te kunnen geven. Vormgeven ligt dus eigenlijk in het verlengde van het omgaan met hoe het leven zich aandient. Als je kunt omgaan met hoe het leven zich aandient, als je dat kunt overzien, daar in kunt rusten, daar harmonie in vindt kun je vervolgens je leven naar aanleiding daarvan vorm gaan geven.

Dat er in vormgeving veel wijsheid zit, kun je herkennen als je gaat kijken naar wat vormgeving van je leven eigenlijk is. Voor mij is vormgeving van je leven de inrichting van je leven die je doet, de inrichting waarbinnen je leven zich afspeelt. Vormgeven is vooral in contact zijn met je willen, je verlangen. Misschien kun je daarin ook het verschil tussen reageren en regeren herkennen. Als je je leven vorm geeft op basis van wat je niet wilt, ben je aan het reageren. Je bent ergens van weg aan het gaan. Als je je leven vorm geeft op basis van je willen ben je aan het regeren. Ergens naar toe aan het gaan. Ook op die wijze kun je toetsen in hoeverre je bezig bent om te dealen met hoe het leven zich aandient, of je daar iets mee te doen hebt of dat het echt om een inrichtingsvraagstuk van je leven gaat in relatie tot hoe het leven zich aandient.

Veranderingen in je leven aanbrengen op basis van hoe het leven zich aandient is dus helemaal niet slecht. Is ook écht nodig. Vraagt ook om echte aandacht en arbeid. Het verschil zit vooral in de motivatie en drijfveren van die veranderingen van waaruit je die veranderingen aanbrengt. Gewoon om trouw te blijven aan jezelf. Want als je steeds veranderingen aanbrengt vanuit hoe het leven zich aandient, als je je steeds aan het afstemmen bent, zou je zomaar op een dag tot de conclusie kunnen komen dat het leven helemaal niet meer overeenstemt met wie je bent. Waar jij eigenlijk voor staat. En op dat moment heb je twee dingen te doen. Leren omgaan met hoe het leven zich aandient, leren niet meer te reageren en af te stemmen en tegelijkertijd heb je een weg voor je liggen om je leven weer vorm te geven vanuit het diepst van je hart en ziel. Je leven vorm te geven zoals jij dat wilt.