Over leiding geven en democratie (alleen voor managers)
Het was de laatste vakantiedag. We waren letterlijk weggespoeld uit de Ardennen en besloten vanwege de te vroege terugkeer met de kinderen nog een dagje naar Nemo te gaan. Een museum waarin voor kinderen van alles te ontdekken valt op wetenschappelijk gebied. Een hele dag lang bellen blazen die groter zijn dan jezelf, meewerken aan het productieproces in een “ballenfabriek”, alles over het bouwen van bruggen ontdekken, zien hoe de waterzuivering werkt, etc.
Een kwartiertje voordat we zouden vertrekken kwam ik op één van de bovenste verdiepingen voor een televisie te zitten. Het ging over een experiment in de jaren ’50 waarin werd aangetoond dat democratie het beste model van leidinggeven was. Er waren drie klassen waarvan er één een autocratisch leider had (dictator), in de tweede werden de leerlingen aan hun lot overgelaten en mochten ze alles zelf bepalen, terwijl in de derde gezamenlijk op democratische wijze besloten werd. Alle drie de klassen werden gefilmd.
De conclusie van dit experiment was dat in dit democratische model de beste resultaten behaald werden en er de meeste betrokkenheid was. Ik viel er halverwege in en moest er voortijdig vanwege het geplande vertrek weer uit. En dan zal je altijd zien dat juist dat je het meeste blijft bezighouden. Misschien wel juist omdat het een “flard” was die langs kwam en geen afgerond geheel.
In de dagen daarna heb ik er vaak aan teruggedacht.
Hoe zit dat eigenlijk met leiding geven? Als land hebben we voor een democratisch model gekozen. Gewoon omdat dat het meest bij ons past. Omdat het werkt. Maar waarom kom je in organisaties dan toch steeds weer andere vormen van leidinggeven tegen? Waarom zijn daar bazen die vertellen hoe en wat er moet gebeuren? Waarom wordt er niet gezamenlijk besloten wie wat doet? Waarom worden er hele projectgroepen aan hun lot overgelaten? Waarom richten we eigenlijk sowieso projectgroepen in die niet voldoende verankerd zijn in de organisatie? Waarbij ook de organisatie een democratische stem heeft? Waarom kom ik toch steeds weer mensen in mijn werk als coach tegen die totaal geen betrokkenheid bij de organisatie meer hebben? Die niet meer het gevoel hebben een onderdeel te zijn van een geheel waarin zij (misschien op hun heel beperkte stukje) kunnen meebeslissen?
Waar is de democratische factor gebleven die zich als succesvol bewezen heeft?
Boven dit stukje staat “alleen voor managers”. Misschien vraag je je af “waarom?”. Gewoon omdat het niet een stukje is om mee in je hand te stappen naar je baas. Zodat hij of zij het beter kan doen. Dit stukje is bedoeld voor iedere leidinggevende om over de democratische factor van leidinggeven na te denken. Over het succes van democratie. Over de betrokkenheid van democratie.
