Inhoud versus proces tijdens coaching
De meeste mensen die bij mij als coach komen, komen met een concrete aanleiding in hun leven. Een probleem, een vraag, een wens, etc. Meestal gaat dat over een stap in je ontwikkeling. Over hoe je jezelf kunt inzetten om je dromen waar te maken, over hoe je met jezelf kunt “dealen” om uit je probleemsituatie te stappen. Over uitdagingen en valkuilen. Over mogelijkheden en belemmeringen. Ik kijk daar over het algemeen als ontwikkelingsproces, als groeiproces, tegen aan. Ook in die gevallen waar het gaat over het oplossen van een “probleemsituatie” is dat voor mij een groeiproces. Waar je groter en krachtiger uitkomt.
Op die manier met elkaar werken brengt met zich mee dat er 2 invalshoeken ontstaan. Een invalshoek die gaat over de concrete situatie en een invalshoek die gaat over het groeiproces. Soms zijn we dan echt bezig met het groeiproces en soms zijn we dan heel “hands-on” bezig met de concrete situatie. Dat is wel eens verwarrend.
Wat ik uiteindelijk met de begeleiding wil bereiken is dat het groeiproces zodanig is dat er als het ware vanzelf een oplossing voor de concrete situatie uitrolt. Natuurlijk zou ik je zo kunnen coachen dat de oplossing naar boven komt. Dat is de meest snelle en effectieve manier. Tegelijkertijd is er dan voor de oplossing ook een afhankelijkheid van de coaching ontstaan. Stel nou dat je over een half jaar weer een vraag, wens of probleem hebt. Heb je dan weer een coach nodig? In die zin is de term “coach” voor mijn werk dan ook duidelijk niet volledig. Vooral omdat ik vind dat het groei- en leer-aspect ook een duidelijke plaats in de begeleiding hebben.
In het evenwicht tussen werken aan groei en werken aan de concrete situatie is dat in ieder specifiek geval dan ook een beetje zoeken. Het uitgangspunt daarbij is dat de concrete situatie als leidraad dient voor het groeiproces. Juist in de concrete situatie waar je in zit kun je dingen uitproberen, experimenteren, onderzoeken, etc.
Soms doe je dat door naar de zaken op proces niveau te kijken zoals tegen welke belemmeringen je aanloopt of wat je “familiegeschiedenis” (alles wat je geleerd hebt hoe het hoort, overal waarvoor je beloond en bestraft bent, etc.) is die je op dat moment in de weg staat, maar in andere gevallen doe je dat door heel concreet met je situatie bezig te zijn door bijvoorbeeld gewoon te beginnen je plannen te realiseren en dan te kijken waar je tegenaan loopt.
Dat maakt dat de begeleiding soms varieert van een bijna therapeutisch karakter tot aan de andere het samen brainstormen over bijvoorbeeld een ondernemingsplan.
Wat ik daarbij als begeleider in de gaten probeer te houden is vooral de voortgang in het ontwikkelingsproces. Want ergens in dat ontwikkelingsproces ligt ook een punt dat een antwoord op het concrete vraagstuk heeft. En dat punt willen we zo efficiënt mogelijk bereiken.
Als je naar je eigen leven kijkt zou je dat ook eens op deze twee manieren kunnen bekijken. Kijk maar eens naar een vraagstuk dat je in je dagelijks leven tegenkomt. Dat kan bijvoorbeeld een vraagstuk ten aanzien van je werk of een relatie zijn. Natuurlijk kan je naar dat specifieke vraagstuk en een antwoord daarop kijken of de actie die daaruit voortvloeit. Je kunt jezelf ook afvragen waar dat vraagstuk uiting aan geeft in het proces van persoonlijke ontwikkeling dat je op dit moment door maakt. Ook kun je je afvragen hoe dat vraagstuk zich aan je persoonlijke ontwikkeling relateert. Of wat je van de beantwoording van dat vraagstuk meeneemt naar de rest van je leven, naar de toekomst.
Op die wijze kun je misschien een beetje het verschil tussen de inhoud van een vraagstuk en het proces van persoonlijke ontwikkeling gaan ontdekken en hoe die zich tot elkaar verhouden. Misschien zul je dan ook ontdekken dat het niet eens altijd nodig is om te sturen op de inhoud, maar dat het in sommige gevallen ook voldoende kan zijn om te sturen op het proces dat zich rondom een probleem, vraag of wens afspeelt.
