Niet het probleem is het probleem maar onze menselijke beperktheid om daarmee om te gaan is het probleem
Problemen horen bij het dagelijks leven, zoals ook de gelukkige momenten bij het dagelijks leven horen. Voor iemand die lekker in zijn vel zit is een probleem een uitdaging. Een uitdaging om te komen tot groei. Om er van te leren. Om zichzelf daaraan te ontwikkelen.
Alleen voor mensen die het vermogen missen om creatief en zinvol met een probleem om te gaan, voor mensen die zich laten overheersen door een probleem, wordt een probleem echt een probleem.
Stel nu eens dat je een meningsverschil hebt met je baas. Jij kijkt anders tegen iets aan dan jouw baas en jij vindt dat er een andere oplossing moet komen. Als jij kan uitstijgen boven jouw zorgen (doe ik het wel goed?), jouw onzekerheid (zou mijn oplossing wel de goede zijn?), jouw angsten (als ik de confrontatie aanga, behoudt ik dan nog wel mijn baan?), jouw boosheid (waarom luistert hij nou toch niet?), jouw stress (krijg ik het wel op tijd klaar?), etc. dan ben je in staat om creatief en zinvol met het probleem om te gaan.
Enige tijd geleden sprak ik met een werknemer die in een lastige situatie op zijn werk zat. Er gebeurde van alles in zijn omgeving waarvan hij dacht "dat kan beter". Hierbij ging het vooral over zaken die erg in de cultuur van de organisatie thuis hoorden. Ingewikkelde procedures, veel formulieren, lange formele vergaderingen, mensen die gezamenlijk besluiten namen maar vervolgens gewoon weer hun eigen weg gingen, etc. In het informele circuit werd er wel over gesproken maar niemand durfde het aan dit echt bespreekbaar te maken.
Deze werknemer probeerde echter voorzichtig het onderwerp met zijn directeur bespreekbaar te maken. Hij deed dit door voorstellen te doen voor betere procedures, kortere vergaderingen, diende nieuwe ontwerpen voor formulieren in, etc. Dit leidde tot niets en hij vroeg zich af hoe dat nou kwam. Ik stelde hem toen de vraag "als je bereid zou zijn je baan te verliezen, zou je het dan op dezelfde manier bespreekbaar hebben gemaakt?". Zijn antwoord daarop was "Nee, dan had ik gewoon gezegd dat het allemaal niet deugt en dat het hoog tijd wordt om er eens iets aan te doen".
Wat er met deze werknemer gebeurde, was dat hij zich liet overheersen door het probleem. Hierdoor kon hij niet anders dan naar de inhoud van het probleem kijken. Met mijn vraag probeerde ik de werknemer te laten kijken naar zijn onvermogen om met het probleem om te gaan. Door zijn angst te overwinnen, is hij dan in staat het beste van zichzelf te geven (wat uiteraard zijn baan weer ten goede komt en niet iets waardoor hij dan ontslagen wordt).
Als je er van uit gaat dat problemen er altijd zijn, waarom krijgt de één dan wel last van stress en de ander niet? Waar het hier over gaat is niet over het probleem maar over ons onvermogen om daarmee om te gaan. De man of vrouw die geen last van stress krijgt is in staat om met het probleem om te gaan terwijl de man of vrouw die wel last krijgt van stress niet in staat is om daarmee om te gaan. Dit brengt problemen terug tot één basisprobleem: ons (on)vermogen om met problemen om te gaan.
Waar ik iedereen in de komende periode toe zou willen uitnodigen om als je problemen ervaart, eens niet naar het probleem zelf te kijken maar naar jouw vermogen om daarmee om te gaan. Vraag jezelf eens af in hoeverre je bij dit probleem geleidt wordt door jouw zorgen, angsten, onzekerheid, woede of stress, en wat je daar aan kunt doen. Stel je zelf eens niet de vraag wat je aan het probleem kan doen, maar vraag jezelf eens af wat je kan doen aan jouw omgang met het probleem.
