Je houding praat mee

In gesprekken lijken we ons meestal te richten op wat iemand zegt. Woorden dragen inhoud, geven richting en vormen het verhaal dat we met elkaar delen. Toch speelt er tegelijk iets anders mee dat even bepalend is voor het verloop van het gesprek. Terwijl iemand spreekt, laat het lichaam zien hoe diegene zich verhoudt tot het onderwerp, tot de anderen en tot het moment waarin hij zich bevindt.

De manier waarop iemand zit. Hoe de adem zich beweegt. De handen die rust vinden of juist zoeken naar houvast. De ogen die meegaan met het verhaal of af en toe even wegkijken naar binnen. Dit is geen detail; het is deel van de betekenis.

Wanneer het lichaam en de woorden dezelfde richting dragen, ontstaat er vanzelf helderheid in het gesprek. Wanneer er spanning zichtbaar wordt in vorm, komt daar vaak een vraag of een beweging achter tevoorschijn die nog geen taal heeft.

Een situatie uit het werk

Tijdens een overleg vertelt een collega dat hij een project op zich wil nemen. Hij formuleert het zorgvuldig, bijna alsof hij elk woord weegt voordat het uitgesproken wordt. Zijn stem klinkt rustig en het voorstel is helder.

Terwijl hij spreekt, zie je zijn schouders iets optrekken, alsof ze een deel van de last al dragen voordat het werk begint. Zijn handen liggen stil op tafel, maar de vingers staan licht gespannen. De adem komt wat hoger te liggen. Het is subtiel, en toch ontstaat er een verandering in de ruimte. Een paar mensen gaan aandachtiger zitten. De stilte tussen de zinnen wordt langer.

In dat moment wordt zichtbaar dat het voorstel oprecht is, en tegelijk iets vraagt. Niet in woorden, maar in aanwezigheid. Er is betrokkenheid én er is voorzichtigheid. De groep neemt dat waar zonder dat iemand het benoemt. Het gesprek gaat verder in een langzamer tempo, met meer ruimte, alsof iedereen even samen wil kijken wat dit project precies van hem vraagt.

Het lichaam opende het gesprek verder dan de woorden.

Wat hier werkzaam is

In samenwerking is betekenis altijd meer dan taal. Het lichaam draagt geschiedenis, ervaring, verwachting en verlangen. Het reageert op spanning en ontspanning in de ruimte. Het stemt zich af op ritme, op tempo, op nabijheid en afstand. Wanneer iemand spreekt vanuit heel zijn aanwezigheid, ontstaat er vanzelf afstemming in het geheel. Omdat er herkenning is in de beweging.

Dit vraagt geen analyse. Het vraagt aandacht.

De uitnodiging

In de komende dagen kun je dit zacht onderzoeken. Niet door te letten op signalen of door iets te willen duiden, maar door waar te nemen hoe vorm en taal zich tot elkaar verhouden in gesprekken om je heen. Laat je oog af en toe rusten op hoe iemand zit terwijl hij spreekt. Voel hoe de ruimte reageert op die vorm.

Kijk eens wat er gebeurt als je zelf spreekt vanuit een iets ruimere adem, of wanneer je even wacht voordat je antwoord geeft. Je zult merken dat het gesprek niet alleen verandert door wat je zegt, maar door hoe jij aanwezig bent terwijl je het zegt.

Schrijf later één zin op over een moment waarin je dit zag gebeuren. Gewoon één zin. Helder. Zonder uitleg.

#Hemgård #PersoonlijkeOntwikkeling #Aanwezigheid #Presence #Lichaamstaal #BetekenisVoorbijTaal #Zelfbewustzijn